ผิวหนังอักเสบที่ใช้ยาสเตียรอยด์ได้ผล
ยาทาลดผิวหนังอักเสบ Xamiol Gel, Dermovate Scalp และ Topicorte
- Xamiol® (ซามิออล) เป็นชื่อการค้าของตัวยาสำคัญ 2 ชนิดที่ผสมอยู่ด้วยกันเพื่อให้ออกฤทธิ์เพิ่มประสิทธิภาพการรักษา ได้แก่ calcipotriol และ betamethasone dipropionate รูปแบบยาเป็นเจลจึงใช้ชื่อว่า xamiol gel
- Dermovate® (เดอโมเวท) เป็นชื่อการค้าของตัวยาสำคัญเพียงชนิดเดียว คือ clobetasol ซึ่งเป็นสเตียรอยด์ชนิดทาที่มีประสิทธิภาพสูง ยานี้มีหลายรูปแบบเช่น ยาครีมและยาขี้ผึ้ง สำหรับยาทาหนังศรีษะจะใช้ชื่อว่า dermovate® scalp นอกจากนี้ยังมียาที่คล้ายกันแต่มีความแรงน้อยกว่า คือ betnovate® scalp (เบ็ทโนเวท) ซึ่งจะมีส่วนผสมของยา betamethasone valerate
- Topicorte® (ทอพพีคอร์ต) เป็นชื่อการค้าของตัวยาสำคัญเพียงชนิดเดียว คือ desoximetasone ซึ่งเป็นสเตียรอยด์ชนิดทาที่มีความแรงปานกลางค่อนไปทางสูงใกล้เคียงกับยา betnovate // รูปแบบผลิตภัณฑ์ของยา topicorte เป็นยาครีมเหลวบรรจุในขวดขนาดเล็กซึ่งแตกต่างจากยาอื่นๆ ที่กล่าวมาก่อนหน้า
- ยากลุ่มนี้เป็นยาหลักในการรักษาโรคสะเก็ดเงิน (psoriasis) และเซ็บเดิร์ม (seborrheic dermatitis) โดยเฉพาะบริเวณที่มีขนเยอะเช่นหนังศรีษะ กลไกการออกฤทธิ์ของยาจะช่วยลดการอักเสบและชะลอการแบ่งตัวของเซลล์ผิวหนัง ทำให้ลดอาการคัน ลดรังแค และลดการลอกของผิวหนังลงได้
- ยา xamiol gel, dermovate scalp, betnovate scalp และ topicorte เป็นยานำเข้าจากต่างประเทศจึงมีราคาแพง ทั้งนี้ในประเทศไทยมียาเลียนแบบยี่ห้ออื่นทั้งที่ผลิตในประเทศและนำเข้าจากต่างประเทศที่มีราคาถูกกว่าแต่ไม่นิยมใช้ เนื่องจากเทคโนโลยีการผลิตและส่วนผสมของยามีส่วนสำคัญต่อการดูดซึมยา ความเหนียวเหนอะหนะเมื่อใช้งาน ส่งผลให้การตอบสนองต่อการรักษาที่ได้อาจแตกต่างกันในยาแต่ละยี่ห้อ
ข้อมูลด้านความปลอดภัยของยา Xamiol Gel, Dermovate Scalp และ Topicorte
- อาการไม่พึงประสงค์จากยา xamiol gel ที่พบได้บ่อยในช่วงแรกของการรักษาหรือช่วงที่อยู่ระหว่างการปรับขนาดยาใหม่ๆ คือ อาการระคายเคืองผิวหนัง เช่น อาการแสบร้อน ซึ่งเป็นผลมาจากตัวยาสำคัญ คือ calcipotriol ผลข้างเคียงนี้ส่วนใหญ่เป็นอาการที่ไม่รุนแรง ผู้ป่วยอาจพิจารณาหยุดใช้ยาเป็นระยะเวลาสั้นๆ หรือลดความถี่ในการใช้ยาลงหรือเปลี่ยนไปใช้ยาอื่นตามคำแนะนำของแพทย์ผู้ดูแลรักษา
- ยาทุกชนิดที่กล่าวมาข้างต้นมีส่วนผสมของสเตียรอยด์ การใช้ยาที่มีฤทธิ์แรงเป็นระยะเวลานานอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงได้ง่าย กรณีที่สามารถควบคุมโรคได้แล้วแนะนำให้ปรับไปใช้ยาสเตียรอยด์ชนิดที่มีความแรงน้อยลงเพื่อใช้ควบคุมโรคในระยะยาวได้อย่างปลอดภัย ทั้งนี้ควรให้แพทย์ประเมินความรุนแรงของโรคและความเหมาะสมของชนิดยาก่อนปรับเปลี่ยนเป็นยาใหม่
- ผลข้างเคียงของยาทาสเตียรอยด์ ได้แก่ ผิวหนังบางผิดปกติ ผิวเปราะบางเกิดแผลง่าย ผมร่วง ผิวหนังติดเชื้อ เป็นต้น
- นอกจากปัจจัยเสี่ยงเรื่องการใช้ยาที่มีฤทธิ์แรงเป็นระยะเวลานานแล้ว ยังมีปัจจัยอื่นๆ อีก เช่น อายุผู้ป่วย พื้นฐานคุณภาพของผิวหนัง ความรุนแรงของโรคมาเกี่ยวข้อง ซึ่งจะทำให้ผู้ป่วยแต่ละรายมีโอกาสเจอหรือไม่เจอผลข้างเคียงได้แตกต่างกัน
- การพบแพทย์ตามนัดอย่างสม่ำเสมอเพื่อประเมินการใช้ยาจะช่วยลดโอกาสเกิดอาการข้างเคียงเหล่านี้ได้
ข้อควรรู้ของยา Xamiol Gel, Dermovate Scalp และ Topicorte
- รูปแบบยา ยาเหล่านี้มักจะตกตะกอนหรือตัวยาไม่เป็นเนื้อเดียวกันเมื่อวางทิ้งไว้ไม่ได้ใช้เป็นระยะเวลานาน แต่ผู้ป่วยจะมองไม่เห็นเพราะขวดทึบ แนะนำให้เขย่าขวดก่อนใช้ยาทุกครั้งเพื่อคงประสิทธิภาพการรักษาที่ดี
- การหยุดยาหรือปรับขนาดยา ผู้ป่วยควรปรึกษาแพทย์ก่อนพิจารณาลดความถี่ของการใช้ยา เปลี่ยนชนิดยา หรือหยุดยากลุ่มนี้ เนื่องจากการใช้ยาไม่ต่อเนื่องจะทำให้อาการของโรคสะเก็ดเงินหรือเซ็บเดิร์มกลับมาเป็นซ้ำได้บ่อยๆ กรณีทำยาหล่นหายควรไปรับยาที่โรงพยาบาลก่อนวันนัดหรือซื้อยาสำรองเก็บไว้ก่อน